Inowrocławianie oddali dziś hołd Powstańcom Warszawskim podczas uroczystości w 74. rocznicę wybuchu niepodległościowego zrywu.
W uroczystości wzięła udział podporucznik Barbarę Sosińską pseudonim „Nina”, która uczestniczyła w powstaniu w szeregach batalionu „Parasol”.
Najmłodszym i najsłynniejszym powstańcem warszawskim wywodzącym się z Inowrocławia był 11-letni Jędrek Szwajkert. Urodzony 10 października 1933 roku trafił wraz z rodzicami i bratem w czasie niemieckiej okupacji do Warszawy. Tam został harcerzem Szarych Szeregów w grupie „Zawiszaków”. W czasie powstania został łącznikiem i sanitariuszem punktu opatrunkowego przy ulicy Mickiewicza 20 na Żoliborzu. Jędrek ze wszystkich swych sił starał się być pomocnym przy budowie barykady, zbierał informacje o rannych i zabitych, zajmował się transportem, sterylizacją opatrunków, zwijaniem bandaży i noszeniem wody. Pod ostrzałem kul zdobywał także jedzenia. Był radosną iskierką rannych powstańców, których pocieszał, a ciężkie chwile umilał grą na harmonijce i śpiewem.
29 września 1944 roku w godzinach przedpołudniowych w trakcie ewakuacji ludności cywilnej Żoliborza, Jędrek Szwajkert został ciężko ranny odłamkiem pocisku czołgowego wystrzelonego z okolic Cytadeli w kierunku Placu Inwalidów i ulicy Mickiewicza. Umarł po kilku godzinach niesiony na rękach tatusia podczas konwojowania przez Niemców ludności cywilnej na Wolę.
Jak wiemy, dar swego życia poświęciło dla ojczyzny także około dwudziestu inowrocławian, którzy przed wojną mieszkali i uczyli się w naszym mieście, a w sierpniu 1944 roku byli w Warszawie i stanęli do walki z wrogiem.
W tej grupie wspominamy między innymi: Tadeusza Rolirada, który 1 sierpnia zginął na Rakowcu, - żołnierza batalionu „Odwet” podporucznika Jana Wybrańskiego pseudonim „Kanty”, dwukrotnego kawalera Krzyża Walecznych, który miał 22 lata i poległ na Mokotowie 2 sierpnia, kawalera Krzyża Walecznych Jerzego Graczyka pseudonim „Roman”, lat 20, poległego 18 sierpnia na ulicy Chmielnej, Wiesława Knasta pseudonim „Kujawiak, 21-letniego plutonowego podchorążego batalionu „Czata 49”, trzykrotnie odznaczonego Krzyżem Walecznych, poległego 7 września w obronie szpitala św. Łazarza, pośmiertnie awansowanego do stopnia podporucznika Armii Krajowej, Czesławę z Tokarskich Reichertową, łączniczkę w sztabie Mokotowa, poległą 14 września, Jerzego Ziętarę pseudonim „Ryś”, 18-letniego kawalera Krzyża Walecznych, żołnierza zgrupowania „Radosław”, który poległ na ulicy Okręg, Andrzeja Mierosławskiego pseudonim „Sowa, który zginął na ulicy Brackiej,
Już po powstaniu, w drodze do obozu jenieckiego, zmarł ciężko raniony dr Henryk Sikorski, przedwojenny inowrocławski lekarz, ofiarny organizator i medyk powstańczych szpitali polowych.
Przywołujemy pamięć inowrocławian, którzy mężnie walczyli z bronią w ręku bądź pełnili ważne funkcje w powstańczej administracji cywilnej i szczęśliwie zachowali swe życie. Byli wśród nich między innymi: Stefan Rodkiewicz, oficer z batalionu „Kiliński”, Wacław Chojna-Horodyński, wysoki stopniem oficer Kedywu, walczący w zgrupowaniu „Radosław”, Lech Czajka pseudonim „Lech I”, żołnierz batalionu „Bałtyk”, lekarze pracujący w powstańczych szpitalach polowych: Florian Bronicki, Wacław Skonieczny i Czesław Bydałek, dr Stanisław Wachowiak, wiceprezes Rady Głównej Opiekuńczej, który z upoważnienia generała Komorowskiego negocjował warunki cywilnej kapitulacji powstania.
Zmarł 20 grudnia 2017 r. w wieku 97 lat major Wacław Szewieliński, pseudonim „Zawisza”, honorowy obywatel Inowrocławia. Walczył o Polskę w szeregach Armii Krajowej. Mieszkańcom Inowrocławia dał się poznać jako społecznik i patriota, a także jako jeden z pomysłodawców „Spotkań pokoleń”, które jednoczą najmłodszych inowrocławian z pokoleniem seniorów. Był prezesem inowrocławskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i inicjatorem lokalnych obchodów rocznic Powstania Warszawskiego.